پیوست فرهنگی توسعه آموزش عالی علوم انسانی در ایران؛ بایسته‌های راهبردی

امامی، سید مجید؛ جباردخت، حجت؛ چکیده:توسعه آموزش عالی در دو دهه اخیر، با تمرکز بر مقاطع ارشد و دکتری رشته‌های علوم انسانی در جمهوری اسلامی ایران، موضوع این پژوهش است. در این راستا دو محور پیوست فرهنگی در دستور کار این پژوهش قرار دارد: «احصاء پیامدهای فرهنگی مرتبط با این سیاست» و «توصیه‌های سیاستی برای رفع پیامدهای منفی و تقویت پیامدهای مثبت احتمالی». علاوه بر این ، پژوهش ما «انگیزه‌های سیاست‌گذاران» از این توسعه را نیز بررسی می‌کند. برای چهارچوب مفهومی، سیزده شاخص‌ توسعه آموزش عالی علوم انسانی، بر طبق نظریه «الگوی چهاروجهی توسعه علوم انسانی» بازخوانی و بازسازی شده است. مرحله جمع‌آوری داده با دو روش «مصاحبه با نخبگان و اساتید» و «اسنادی مبتنی بر منابع کتابخانه ای» انجام گرفت. در نهایت، داده‌های بدست آمده ، با رهیافت «داده‌بنیاد» در سه مرحله، تحلیل و طبقه‌بندی شد. پیامدها در چهار سطح طبقه‌بندی می‌شود: «سطح سازمانی و سیاست‌گذارانه»، «سطح جامعه علمی»، «سطح فرهنگ عمومی» و «سطح خانواده و فرد». توصیه‌های سیاستی نیز در چهار سطح «فعالیت‌های تربیتی، پژوهشی و آموزشی درون‌دانشگاهی»، «ارتباط دانشگاه و جامعه»، «فرهنگ عمومی» و «خانواده» به دست آمد. در سطح دیگری از تحلیل، پیامدها از سه جنبه واکاوی ‌شده‌اند: 1. پیامدهای مطلوب در برابر پیامدهای نامطلوب 2. پیامدهای مستقیم در برابر پیامدهای غیرمستقیم 3. پیامدهای قابل انتظار و برنامه‌ریزی‌شده در برابر پیامدهای غیرمنتظره. پیامدها از حیث مستقیم/غیرمستقیم نیز به سه طبقه تقسیم شده‌اند: متغیر مستقل، متغیر مداخله‌گر و متغیر وابسته.