خانواده، کوچک‌ترین نهاد اجتماعی است که اساس و زیرساخت واحدهای بزرگ‌تر به شمار می‌رود. میزان موفقیت و سهمی که افراد برای ایفای نقش در واحدهای بزرگ اجتماعی ایفا می‌کنند بستگی تام به نحوه رشد و تربیت و شکوفایی‌استعدادهای آنها در کانون مقدس خانواده دارد.آسیب‌شناسی خانواده در مجامع مختلف هشدار می دهدکه در دوران شکوفایی دانش، فناوری و صنعت، استحکام و کانون گرم خانواده نه تنها مورد توجه قرار نگرفته است که با طراحی های پیچیده و چند لایه فرهنگی و اجتماعی وتبلیغات مسموم ضربات شکننده‌ای به نهاد خانواده وارد آمده است بگونه ایی که باتصویب قوانین خاص ازدواج سفید و ازدواج با خود ، ازدواج با هم جنس و حیوانات مجاز شمرده شده است .آسیب‌شناسی خانواده در معنای اصطلاحی به شاخه‌ای از دانش اطلاق می‌شود که هدف آن شناخت بیماری‌های روانی، فردی و اجتماعی و نحوه تکوین، رشد و دگرگونی آنان در اعضای خانواده استبه دیگر سخن؛ آسیب‌شناسی خانواده، علل و عوامل ایجاد کننده آسیب‌ها و آفت‌های محیط اجتماعی که خانواده را احاطه کرده را مورد مطالعه قرار می‌دهد و یکی ازکاربرد های مهم آن در مطالعه خانواده و خانواده‌شناسی است؛ یعنی شناخت عواملی که سلامت و استحکام خانواده را تهدید می‌کند و زندگی پایدار و موفق فردی و اجتماعی را آسیب‌پذیر می‌سازد.کار در معدن همواره یکی از مشاغل سخت در تمام کشور ها شناخته می‌شود. و ناراحتی و بیماری های جسمانی و روانی ناشی از کار در معدن در زمره شایعترین بیماری های شغلی محسوب می شوندخطرات و شرایط نامناسب کاری که معدن‌کاران با آن مواجهند به پنج گروه خطرات فیزیکی، شیمیایی، بیولوژیکی (شرایط زندگی کاری ) ، ارگونومی ( شرایط و ابزار و محیط کاری ) و روانشناختی طبقه‌بندی می شوند آسیب‌های فیزیکی دامنه وسیعی از مشکلات جزئی تا مرگ را در پی دارند شایعترین عوامل فیزیکی شامل ریزش صخره، حریق، انفجار، تصادفات، سقوط از ارتفاع و… است و علل غیر معمول شناخته شده صدمات کشنده نیز شامل جاری شدن سیل ناشی از کارهای زیرزمینی و محبوس شدگی ناشی از مسدود شدن غارها است.
صدا، گرما و رطوبت، ارتعاش پرتوها و تاریکی از عوامل مشکل‌زای دیگر در معادن هستند. کنترل صدا در معدن همواره امری دشوار بوده و مشکل افت شنوایی ناشی از صدا در معدن امری معمول برای کارگران معدن است. همچنین گرما و رطوبت در مناطق گرمسیر و معادن زیرزمینی عمیق از دیگر مشکلات شایع است.پرتوهای منتشر شده در معادن زیرزمینی مسبب افزایش ریسک بیماری های ناشناخته هستند مواجهه با ذرات حاصل از سوخت موتورهای دیزلی در معادن زیرزمینی به علت کاربرد تجهیزات حفاری و حمل و نقل سیار اتفاق می‌افتد. مطالعات آماری نشان می‌دهد که این ذرات ریزگرد، خطر ابتلا به سرطان ریه را بالا می‌برند. علاوه‌بر آن گاز رادون خارج شده از سطح سنگ‌های معدنی برای ریه‌ها به شدت خطرناک است،تشعشعات ماورای بنفش خورشیدی در عملیات معدنکاری سطحی را نیز خالی از مشکل نیست ومواجهه با تشعشعات مادون قرمز منجر به تنش گرمایی و آب مروارید می‌شود.همچنین در برخی از عملیات معدنکاری طلا، هنوز از جیوه برای جداسازی طلا استفاده می‌شود که مسمومیت ناشی از تنفس بخارات جیوه نیز تهدیدی برای سلامتی کارگران معدن است.مشکلات ارگونومی ( شرایط و ابزار و محیط کار ) از دیگر مشکلات کارگران معدن است و اگرچه معدنکاری به طور فزاینده‌ای مکانیزه شده، ولی هنوز حجم قابل توجهی از حمل و نقل به روش دستی انجام می‌شود و در معادن زیرزمینی کار در ناحیه بالای سر برای تقویت سقف تونل می‌تواند باعث ایجاد اختلالات شانه شود.شایع ترین ناراحتی های روانی که شامل تغییرات در احساسات، تفکر یا رفتار هستند و می‌توانند با پریشانی و یا مشکلات عملکردی در فعالیت‌های اجتماعی، کاری یا خانوادگی مرتبط باشند شامل اختلالات تغذیه یا اشتها انواع اختلالات شخصیت ، افسردگی ، اختلال دو قطبی ، اختلال وسواس فکری-عملی واختلال اضطرابی از شایعترین اختلالات ناشی از سختی کار ، اشتغال در محیط پر مخاطره ، کار نوبتی ، دوری از خانواده و زندگی مجردی و خوابگاهی هستند .اختلالات روانی با ایجاد هزینه های مستقیم (بار مالی اقدامات تشخیصی و درمانی، بازتوانی و پیشگیری) و هزینه های غیر مستقیم (کاهش توان فردی، کاهش نیروهای مولد جامعه، مراقبت از بیمار توسط خانواده) بار سنگینی را بر دوش خانواده تحمیل می کند.بکی از مهمترین عوامل موفقیت توسعه معدن کاری لحاظ کردن متغیرهای زندگی خانوادگی و اجتماعی کارکنان و ساکنان محیط فعالیت است بر این اساس موسسه پیوست‌نگاری افق به سفارش شرکت توسعه معدنی پارس تامین به منظور افزایش اثرات مثبت و کاهش پیامد های منفی فعالیت های معدنکاری ، مطالعات تدوین پیوست خانواده احداث معدن و کارخانه فراوری تفتان را انجام داده است, کارکرد این مطالعات شناسایی و تجزیه و تحلیل اثرات فعالیت معدنی برنهاد خانواده و طراحی راه کار های مدیریت آسیب ها و تقویت و تثبیت مولفه های مثبت و مقوم خانواده است .
